طراحی سناریو؛ پیوند بین آینده و راهبرد
نویسندگان
ماتس لیندگرن
هانس باندهولد
تهران : مرکز آینده پژوهی علوم و فناوری دفاعی٬ موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی ، ۱۳۹۰.
Scenario Planning
The link between future and strategy
Mats Lindgren
Hans Bandhold
در بحثی که در خصوص عنوان و نام های حوزه ی پژوهش آینده گرا(Futures Research) و آینده پژوهی(Futures studies) در فروم گفت و گوی فدراسیون جهانی آینده پژوهی بین جناب آقای جروم کلیتون گلن و دیگر علمای این حوزه انجام شد جناب آقای گلن بیان داشتند که منظور ما از پژوهش اینده گرا در واقع بکارگیری روش های مشخص معرفی شده برای پژوهش و مطالعه در این حوزه است و در مقابل منظور از آینده پژوهی یعنی تفکرفلسفی و اصطلاحا اپیستمولوژیک و انتولوژیک (معرفت شناسنانه و چیستی شناسانه) در این حوزه ی دانشی است.
لذا به نظر می رسد در حوزه ی «پژوهش آینده گرا» باید به متدولوژی پرداخت و در حوزه ی تعریف «آینده پژوهی» باید به مبانی این حوزه پرداخت.
روش تحلیل اثر متقابل در اصل توسط تئودور جی. گوردون و اولاف هلمر در سال 1966 توسعه داده شد. این روش ناشی از یک سوال ساده بوده است: آیا پیشنگری میتواند مبتنی بر استنباطهایی در مورد چگونگی تعامل حوادث آینده با یکدیگر باشد؟
گوردون و هلمر برنامهی آغازین خود را به منظور «کاربرد اصول تحلیل اثر متقابل»، برای کایزر آلومینیوم و یک شرکت صنایع شیمیایی در اواسط دههی 1960 در قالب یک بازی به نام «آینده» توسعه دادند. این شرکت هزاران نسخه از این بازی را تولید و آن را به عنوان هدایای تبلیغاتی 100 سالگی خود عرضه کرد. کارتهای این بازی، که برای مدت طولانی چاپ نشده بود، شامل مجموعه ای از کارت ها بود، که هر کدام یک رویداد واحد در آینده را به تصویر میکشید....
بسیاری از رخدادهای ظاهرا متنوع و نامربوط باعث تحولات و حوادث منحصر به فرد میشوند....
اولین گام در تجزیه و تحلیل اثر متقابل این است که وقایعی که در مطالعه مدّ نظر هستند، تعریف شوند. این مرحله یعنی مرحلهی اول میتواند برای موفقیت بسیار حیاتی باشد. هرگونه اثری که در مجموعهی رویدادها دخیل نمیباشد، به طور کامل از تحقیق حذف میشود.
چراکه، گنجاندن رویدادهایی که مرتبط نیستند، میتواند تجزیه و تحلیل را بدون هیچ ضرورت و لزومی پیچیده کند.
از آنجا که تعدادِ تعاملات جفت-رویداد که باید در نظر گرفته شوند برابر با n2 – n است(n تعداد رخداد)، تعداد تعاملاتی که باید در نظر گرفته شوند به سرعتِ افزایش تعداد حوادث، افزایش مییابند. اکثر مطالعات شامل 10 تا 40 رخداد هستند (اگرچه برخی تا 4 مورد را نیز شامل شدهاند)
دستهی اولیه از رخدادها معمولا با انجام یک مروری بر ادبیات و مصاحبه با کارشناسان خبره در زمینهی تحقیق گردآوری میشود.
پس از مشخص شدن رویدادهای تعیین شده، گام بعدی برآورد احتمال اولیه هر یک از رویدادها است. این احتمالات نشان دهندهی این هستند که هر رویداد در آینده با چه احتمالی رخ خواهد داد....
ماتریس تکمیل شده میتواند نشان دهد که چگونه تغییرات (معرفی سیاستها و یا اقدامات جدید، وقوع غیر منتظرهی یک رویداد، و غیره) بر احتمال وقوع و یا عدم وقوع کل مجموعه حوادث تاثیر خواهد گذاشت.
بنابراین، اگر احتمال رویداد n در اصل 50.0 تشخیص داده شود، ممکن است چنین قضاوت شود که اگر رویداد m رخ دهد، احتمال رویداد n ، 75.0 میشود. کل ماتریس اثر متقابل با پرسیدن این سوال برای هر ترکیب رویداد در حال انجام و رویداد متاثر تکمیل میشود.
وقتی که ماتریس اثر متقابل برآورد شد،
یک برنامهی رایانهای جهت اجرای واسنجی[1]
ماتریس استفاده خواهد شد.
کتاب مرجع روش شناسی آینده پژوهی (نسخه ی سوّم) که توسط مجموعه ی پروژه ی هزاره مشتمل بر 39 روش در سال 2009 منتشر شده است، با اخذ مجوز از نگارندگان این اثر آقایان جروم سی. گلن و تئودور جی گوردون، توسط مهندس ابوذر سیفی کلستان ترجمه و در پنج جلد تدوین شده و تا کنون مجلدات 1، 2، و 3 به چاپ رسیده است.
لازم به توضیح است نسخه ی 2.0 این اثر نیز توسط همین موسسه مشتمل بر 29 فصل در سال 2003 منتشر شده است.
جهت تهیه ی کتاب مرجع روش شناسی آینده پژوهی
فقط در روزهای کاری هفته و ساعت های اداری
با شماره 82482377-021 تماس حاصل فرمائید.
(مجلّدات 1، 2 و 3 موجود است)
"Dr. Abouzar Seifi Kalestan has done a great service for Iran by translating the largest, internationally peer reviewed set of methods to explore future possibilities that have ever been assembled in one place"
Jerome C. Glenn
CEO, The Millennium Project
Washington D.C., USA